Geboren in Rutland, een klein plaatsje in de kleinste County in Engeland. In 1988 verkocht hij zijn eerste verhaal, Death Day aan het tijdschrift Fear. Hierop kreeg hij het verzoek van een redacteur van Pan Books om de roman waaraan hij naar eigen zeggen werkte eens op te sturen. Deze roman was 'Mindstar Rising' (1993), het eerste deel van de zogeheten Greg mandel-trilogie, gevolgd door 'A Quantum Murder' (1994) en 'The Nano Flower' (1995). In deze trilogie ontpopte hij zich als een groot talent in de traditie van Asimov, Clarke, en Herbert. Maar hij maakte pas echt internationaal naam met het reusachtige project waaraan hij vervolgens begon, dat inmiddels bekend staat als de Confederation Universe-boeken. Om een indruk te geven van de omvang van het project, het eerste deel bestaat uit de Night’s Dawn-trilogie, bestaande uit: 'The Reality Dysfunction', 'The Neutronium Alchemist' en 'The Naked God'. 'The Reality Dysfunction' is in Nederland verschenen als 'De ontwrichting van de werkelijkheid', bestaande uit de romans 'Ontwaken' (1999, SF 356) en 'Expansie' (1999, SF 358). Hamilton schrijft intergalactische SF waarbij hij gebruik maakt van meerdere verhaallijnen binnen een plot die zich uitstrekt over vele eeuwen en een groot aantal lichtjaren. In zijn werk zijn invloeden terug te vinden van Frank Herbert, Isaac Asimov en Arthur C. Clarke, met name de geavanceerde technologie en de over vele planeten verspreide samenlevingen. Maar ook de space opera van E.E. ‘Doc’ Smith en de heroïek van J.R.R. Tolkien zijn aanwezig.