De legende verhaalt van een gebeurtenis die plaatsvond in de Duitse stad Hamelen (Hameln), naar verluidt op 26 juni 1284. Er kwam een man naar Hamelen die beweerde rattenvanger te zijn en bereid om de stad van een rattenplaag te ontdoen. De bevolking beloofde hem goed te betalen voor zijn diensten. De rattenvanger gebruikte daarvoor een fluit en met zijn spel lokte hij alle ratten achter zich aan, waarna ze verdronken in de rivier de Weser. Het volk van Hamelen weigerde na dit succes echter de rattenvanger te betalen.