Geboren te Kuddnäs, nabij Uusikaarlepyy in Pohjanmaa. Was een Finse auteur, dichter, journalist, historicus en rector van de Universiteit van Helsinki die romans schreef naar Finse geschiedenis in het Zweeds. Hij was de zoon van een arts met dezelfde naam (Zacharias Topelius de Oudere, die zich onderscheidde als de eerste verzamelaar van Finse volksliederen. Als kind hoorde hij zijn moeder, Katarina Sofia Calamnius, de liederen zingen van de Fins-Zweedse dichter Franzén. Op elfjarige leeftijd werd hij in Oulu naar school gestuurd en ging aan boord bij familieleden in het bezit van een uitleenbibliotheek, waar hij zijn fantasie koesterde met het lezen van romans. Hij kwam in 1831 naar Helsingfors, Helsinki en werd lid van de kring van jonge nationalistische mannen rond Johan Ludvig Runeberg\, in wiens huis hij enige tijd verbleef. Topelius werd een student aan de Keizerlijke Alexander Universiteit van Finland in 1833, behaalde zijn masterdiploma. In 1840, het licentiaat in de geschiedenis in 1844 en zijn doctoraat in 1847, nadat hij een proefschrift had verdedigd met de titel De modo matrimonia jungendi apud fennos quondam vigente ("Over de gewoonte van het huwelijk onder de oude Finnen"). Behalve geschiedenis was zijn academische studie gedurende perioden zowel aan theologie als aan geneeskunde gewijd. Hij was secretaris van Societas pro Fauna et Flora Fennica (1842-1846), was in dienst van de universiteitsbibliotheek (1846-1861), en doceerde in dezelfde periode geschiedenis, statistiek en Zweeds aan de school Helsingfors lyceum. Hij geldt in Finland als een van de belangrijkste culturele figuren uit de 19e eeuw, zeker in de periode tot 1880. Studeerde en promoveerde in Helsingborg en werd hoogleraar geschiedenis in Helsinki. Hoewel Fin, schreef hij voornamelijk in het Zweeds. Parallel aan zijn universitaire carrière hield Topelius zich bezig met literatuur. Hij was tamelijk veelzijdig; zo schreef hij honderden gedichten, sprookjes (zijn voorbeeld was Hans Christian Andersen) en liederen. Ook schreef hij het libretto voor de eerste Finse opera 'Kung Karls jakt' (De jacht van koning Karel), alsmede de eerste Finse historische roman 'Hertiginnan af Finland' (De Hertogin van Finland). Topelius stierf in zijn landhuis van Koivuniemi, in Sipoo, waar hij zijn grootste werken schreef. Hij ligt begraven op de begraafplaats Hietaniemi in Helsinki.