Bespreking/5983562

Het is mij zeker niet alleen opgevallen, maar er is een grote onbalans in vertaalde SF en SF van Nederlandstalige schrijvers. Een rare manier om deze recensie te beginnen? Misschien! Maar het is wel zeker zo. In de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw, was een er hausse aan vertaalde SF van voornamelijk Britse en Amerikaanse auteurs. Ik vond het prachtig en verslond ze met huid en haar. Nederlandstalige auteurs waren er niet of nauwelijks, of... werden niet uitgegeven. Je moest ze in ieder geval met een lantaarntje zoeken. In de jaren negentig kwam de klad in de vertalingen. Er werd steeds minder vertaald en hedendaags zijn het vooral de Nederlandstalige auteurs die domineren. Misschien niet echt bij de grotere uitgeverijen, maar bij de kleinere en fanbased uitgeverijen, vieren zij hoogtij. Het Nederlandse taalgebied brengt vandaag de dag prachtige Fantastiek voort. We hebben dan ook indrukwekkende namen en via de diverse verhalenwedstrijden is voldoende nieuw talent dat met prachtige verhalen debuteert. Maar nu... nu zitten weer met het feit dat er amper iets vertaald wordt en het gene dat er wel doorheen komt, verschijnt bij kleine uitgeverijen en verdwijnt, omdat er geen SF op staat, meestal in de anonimiteit van de mainstream uitgaven. De balans, waar mijns inziens toch wel behoefte bestaat, ontbreekt telkenmale compleet. Totdat Erik Schreuder met Iceberg Books begon en er zo eenzijdig een einde aan maakte. Alle lof daarvoor!!! Hopen maar dat dit goede voorbeeld goed gevolgd gaat worden.

In de begeleidende brief bij dit recensieboek, vertelde Erik Schreuder dat hij met gepaste trots, Kinderen van de Tijd aan ons, het Nederlandstalige lezerspubliek, presenteerde! Die trots... dat mag absoluut!!! Het boek wordt door eenieder die ik ken en die het gelezen heeft (in het Engels weliswaar) als hoogstaande SF genoteerd, iets wat ook wel blijkt uit het feit dat het de Arthur C. Clarke Award van 2016 gewonnen heeft. Die gepaste trots voel ik zelf ook wel een beetje. Terecht of onterecht? Geen idee, maar het is een feit dat ik in een eerdere recensie van een Iceberg Books uitgave (weet niet meer welke) Adrian Tchaikovsky suggereerde als een mogelijke nieuwe vertaalde auteur bij Iceberg Books. Heb ik daarmee een zaadje gezaaid? Met evenzovele trots, hoop ik van wel, maar het zal wel niet. Tcaikovsky is uit zichzelf al een uitstekende keus, ook zonder enige suggestie van mijn kant. Maar het is evenwel een mooie fantasie. Maar goed... uit met dit suggestieve gedoe. Lezen!!!

En... dat heb ik gedaan, én... er absoluut van genoten. Prachtige SF in een prachtige SF-verpakking. Uiteraard ga ik er niet al te veel over vertellen, daar moet je zelf maar van genieten.

Maar... Tchaikovsky had natuurlijk een groot voorbeeld en dat was David Brin met de Uplift serie (misschien is ook de Brin 2-faciliteit een teken aan de wand?). Helaas kregen wij daar maar twee delen (deel 2 en deel 4), alsmede een verhaal van mee. Vrijwel zeker heeft Adrian daar het idee vandaan om de apen op de nieuwe aarde Up te Liften, maar bracht vrijwel meteen de hele David Brin invloed om zeep om er zijn eigen unieke en geweldige draai aan te geven. Namelijk dat het inzaaien van de Nieuwe Aarde met het nano-virus dat de apen moest liften in hun evolutie. Bij gebrek aan apen, kreeg een ander ras, namelijk spinnen, een behoorlijke boost en ging hun evolutie met raketsprongen voorwaarts. De laatste overlevenden van de aarde maken uiteindelijk hun sprong naar hun beloofde Eden, de nieuwe aarde, en verwachten daar een compleet geterraformeerde en kant en klare nieuwe Aarde aan te treffen. Niet dus...

Het is een prachtig verhaal. De evolutie van de spinnen enerzijds en de involutie van de mensheid anderzijds. Ik zit er nog steeds van na te hijgen. De visie van Adrian Tchaikovsky is fenomenaal. Ik kan haast niet wachten op de andere delen van de trilogie. Deel twee, welke inmiddels vertaald is en deel drie waarvan Erik Schreuder in een post op facebook vertelde dat de gehele trilogie absoluut zeker vertaald zou worden. Geweldig nieuws dus. Het zou niet de eerste keer zijn dat begonnen werd aan een prachtige serie, welke niet afgemaakt werd. Doodzonde!!! Maar... dat gaat ons met de Kinderen van de Tijd niet gebeuren!!!

Even nog over de vertaler: Lia Belt. Vertalers komen haast nooit voor het voetlicht, maar daar wilde ik toch even eens verandering in brengen. Lia Belt is al een oudgediende (bedoel ik verder niets mee) op het gebied van het vertalen van Fantastiek. Sinds 2003 vertaalt ze alleen nog maar fictie, waaronder een paar zeer grote namen, zoals: Robert Jordan, Terry Goodkind, Raymond E. Feist, Brian Herbert (de Duin voortzetting van zijn vader), de Locus Award bundel uit 2006 én velen meer. Een terecht keus dus om haar deze vertaling van ‘Kinderen van de Tijd’ te laten doen. Dag mag ook wel eens gezegd zijn.

Wel... rest mij nog één ding. Ben je een SF-liefhebber, dan mag je deze Wereld SF uitgave absoluut niet laten liggen. Aanschaffen dus en steun het geweldige initiatief van Iceberg Books. Help mee hun en onze eigen droom waar te maken en een betere balans te krijgen tussen Nederlandstalige SF en vertaalde SF. Er zijn nog behoorlijk wat meer boeken die de Arthur C. Clarke Award hebben gewonnen welke nog steeds niet vertaald zijn. Om nog maar te zwijgen van de andere grote Awards, zoals de Nebula Award en de Hugo Award. Mijn droom is dat al die winnaars vertaald zullen worden. De wereld wordt daar een heel stuk mooier van!!!