In een Californië van de verre toekomst heeft zich een groep ontwikkeld die psychisch met elkaar verbonden is door middel van het Patroon. Centrum van dit Patroon en passief heerser is de Patroonmeester Rayal. De Patronisten zijn in een voortdurende strijd gewikkeld met de Clayarks, een groep mutanten die ondanks de psychische krachten die de Patronisten in het geweer brengen, niet te verslaan lijken en zelfs in staat zijn geweest, dankzij herontdekking van lang vergane technologie, de vrouw van de Patroonmeester, tevens zijn zuster, te doden. Terwijl de Patroonmeester stervende is, ontbrandt er een opvolgingsstrijd tussen zijn twee zonen Coransee en de jongere, zoveel zwakkere Teray, pas van school en nog groen achter de oren. Na een eerste confrontatie wordt Teray gedwongen te vluchten naar een door Clayarks geïnfiltreerd gebied, waar hij, zwaargewond, de genezende kracht van de geheimzinnige vrouw Amber leert kennen. Dat deze kracht ook een verwoestende kan zijn, merkt hij nadat hij een totaal psychisch verbond met haar is aangegaan.
De Patroonmeester is een verkenning van de honger naar macht, voorbij goed en kwaad. Het is geschreven in een stijl die doet denken aan Zelazny's Prinsen van Amber-cyclus. Waar Zelazny echter supermensen schildert, hebben we bij Octavia Butler te maken met gewone mensen, weliswaar begiftigd met bijzondere krachten, maar onderworpen aan gevoelens van liefde en haat, of vaker nog, van volmaakte onverschilligheid voor het geluk of ongeluk van anderen.