Michael Whelan werd geboren op 29 juni 1950 in Culver City, Californië. Zijn artistieke reis begon al op jonge leeftijd, toen hij geïnspireerd werd door de werken van kunstenaars als Frank Frazetta en J.R.R. Tolkien. Whelan studeerde kunst aan de San Jose State University, waar hij zijn vaardigheden verder ontwikkelde en zijn passie voor fantasieillustraties versterkte.
In de vroege jaren van zijn carrière werkte Whelan aan verschillende opdrachten, variërend van boekomslagen tot albumhoezen. Zijn doorbraak kwam in de jaren 70 en 80, toen hij werd erkend als een van de meest invloedrijke kunstenaars in het fantasygenre. Zijn gedetailleerde, meeslepende illustraties sierden de omslagen van talloze bestsellers, waaronder de reeks Elric of Melniboné van Michael Moorcock en Stephen King's The Dark Tower.
Whelan's kenmerkende stijl omvat levendige kleuren, realistische details en een gevoel van epische verbeelding. Zijn vermogen om complexe scènes en personages tot leven te brengen, maakte hem geliefd bij zowel auteurs als lezers. Hij ontving talloze prijzen, waaronder maar liefst 15 Hugo Awards, 3 World Fantasy Awards en een Spectrum Grand Master Award voor zijn buitengewone bijdragen aan het genre.
Naast zijn werk in de boekenwereld heeft Whelan ook samengewerkt met verschillende muzikanten, zoals Michael Jackson, Meat Loaf en Sepultura, waarvoor hij indrukwekkende albumhoezen creëerde.
In de loop der jaren heeft Michael Whelan zijn status als een pionier in de fantasie-illustratiewereld behouden. Zijn invloed strekt zich uit tot vele hedendaagse kunstenaars, en zijn oeuvre blijft een belangrijk onderdeel van de popcultuur. Zijn levenslange toewijding aan het verbeelden van werelden buiten de realiteit heeft hem een ereplaats verzekerd als een van de grootste fantasiekunstenaars aller tijden.